W numerze 11/2023

Słowa kluczowe: budownictwo pasywne, dom pasywny, PHPP, budynek niemal zeroenergetyczny nZEB, mostki cieplne, efektywność energetyczna, performance gap

Streszczenie
Artykuł prezentuje zagadnienia związane z dużymi pasywnymi budynkami użyteczności publicznej na przykładzie największego certyfikowanego pasywnego budynku biurowego w Polsce – siedziby Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie. Jego budowa została zakończona w ubiegłym roku. W artykule poruszono zagadnienia formalno-prawne, instalacyjne oraz problemy związane z fizyką budowli, z naciskiem na ograniczenie wielkości mostków cieplnych. Przedstawiono praktyczne wdrożenie specyficznych wymagań związanych ze standardem budownictwa pasywnego. Autor artykułu był odpowiedzialny za osiągnięcie przez budynek wszystkich parametrów, kwalifikujących do uzyskania certyfikatu budynku pasywnego.

Słowa kluczowe: sieć ciepłownicza, geodezja, systemy GIS

Streszczenie
W artykule omówiono zastosowania geodezji na każdym z etapów budowy i eksploatacji sieci ciepłowniczej, przedstawiając funkcję jaką pełni „geodeta” podczas poszczególnych etapów inwestycji/realizacji. W efekcie przeprowadzonej analizy, wykazano jak bardzo „silne” jest oddziaływanie geodezji na sieci ciepłownicze i jednoznacznie wykazano, że pomiary geodezyjne są nieodłącznym elementem przygotowania inwestycji, projektowania, budowy i zakończenia inwestycji. Natomiast jeżeli chodzi o eksploatację sieci ciepłowniczej, to autorzy starali się dowieść, iż w obecnych czasach niezbędne jest w szeroko rozumianej inżynierii środowiska wykorzystywanie rozwiniętych „systemów GIS” (Geographic Information System), dzięki którym można wprowadzać, transformować, przechowywać, uzupełniać i aktualizować dane, czy też prowadzić ich analizy.

Słowa kluczowe: DOI: 10.15199/9.2023.11.3

Streszczenie
W artykule przedstawiono przegląd systemów pomp ciepła w nowoczesnym ciepłownictwie wraz z ich oceną w krajowym zastosowaniu. Zaprezentowano nowoczesne metody wprowadzania pomp ciepła do systemów ciepłowniczych, wśród których można wyróżnić: systemy słoneczne, pompy ciepła zasilane energią elektryczną pochodzącą z hybrydowych kolektorów słonecznych PV/T, pompy ciepła wykorzystujące ciepło odpadowe, a także powietrzne pompy ciepła wspomagające podgrzewanie ciepłej wody w sezonie letnim.

Słowa kluczowe: wskaźniki energetyczne; charakterystyka energetyczna budynku; lokalizacja budynku; klimat; ocena energetyczna budynku; analiza energetyczna; metodologia

Streszczenie
Projektując budynek niezwykle istotną kwestią powinno być zapewnienie jego użytkownikom odpowiednich warunków, żeby przebywanie w budynku było komfortowe. Jednakże często ważniejsze jest niskie zapotrzebowanie na energię. Wpływ na uzyskiwanie dobrych parametrów energetycznych budynku mają zastosowane rozwiązania instalacyjno-budowlane. Istotnym czynnikiem są również uwarunkowania lokalizacyjne m.in. parametry klimatu zewnętrznego oraz możliwości zaopatrzenia budynku w ciepło. Celem badań była ocena wpływu uwarunkowań lokalizacyjnych budynku i rozwiązań instalacyjnych na wskaźniki energetyczne budynku. Analizie poddano budynek biurowy, w którym źródłem ciepła jest węzeł cieplny zasilany z miejskiej sieci ciepłowniczej. Wykonano obliczenia wskaźników energii użytkowej EU oraz nieodnawialnej energii pierwotnej na cele ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej EPH+W oraz chłodzenia EPC dla wybranych wariantów uwzględniających: lokalizację (klimat oraz uwarunkowania lokalizacyjne i prawne), rodzaj wentylacji (naturalna oraz mechaniczna z odzyskiem ciepła). Symulacje przeprowadzono z wykorzystaniem oprogramowania do projektowania budynków pasywnych. Kryteriami oceny było spełnienie wymagań przepisów prawnych dotyczących wartości wskaźnika energii pierwotnej EPH+W<45 kWh/(m2.rok) oraz EPC<25 kWh/(m2.rok). Analizy wykazały, że lokalizacja budynku, nawet w obrębie jednego kraju, ma duże znaczenie dla wyników końcowych. Wartości wskaźnika nieodnawialnej energii pierwotnej do ogrzewania i wentylacji mieściły się w zakresie 31,5 do 50,9 kWh/(m2.rok). Wpływ na tak duży zakres miała różnica temperatury powietrza zewnętrznego, natężenia promieniowania słonecznego oraz wartości współczynnika nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej dla sieci ciepłowniczej w zakresie od 0,183 do 0,8. Największe znaczenie dla uzyskania parametrów budynku energooszczędnego oraz zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza miało zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła 83% ‒ w przypadku braku odzysku ciepła wartość wskaźnika EP wzrastała nawet pięciokrotnie. Wpływ na parametry energetyczne oraz komfort klimatyczny w budynku ma wiele czynników. Warto uzupełniać proces projektowania budynku oraz jego instalacji o modelowanie budynku w 3D oraz wykorzystywać dostępne narzędzia umożliwiające przeprowadzenie realistycznych wizualizacji, dzięki czemu inwestor może łatwiej podjąć decyzję o wyborze rozwiązania, które będzie dla niego satysfakcjonujące.

Słowa kluczowe: niebezpieczne substancje, gorzelnie, etanol, zanieczyszczenie powietrza, pył zawieszony, jakość powietrza, ekspozycja na środowisko, metody pomiarowe
Proces wytwarzania twardego alkoholu to branża o złożonym charakterze działań obejmujących różne maszyny zakładowe, surowce, produkty, operacje, półprodukty i emisje do środowiska, co wiąże się z wieloma związanymi z tym zagrożeniami. Produkcja alkoholu wiąże się z niebezpiecznymi oparami i innymi szkodliwymi czynnikami. Aby ochronić pracowników, firmy gorzelnicze muszą przyjmować proaktywne podejście w celu identyfikacji i łagodzenia zagrożeń, które wpływają na ich działalność. Jakość powietrza jest jednym z kluczowych czynników bezpośrednio wywierających wpływ na stan zdrowia każdego człowieka (skala oddziaływania jest uzależniona zarówno od wieku danego człowieka, jego zdrowia, miejsca zamieszkania/pracy, lokalizacji potencjalnych przemysłowych i indywidualnych źródeł zanieczyszczeń, warunków meteorologicznych, czy też uwarunkowań społeczno-gospodarczych). Zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego zostały sklasyfikowane przez międzynarodowe organizacje zdrowia jako czynniki odpowiadające za około 12% wszystkich zgonów na świecie (dane z 2019 roku). Skuteczne eliminowanie i ograniczanie czynników szkodliwych obecnych w powietrzu, takich jak: pary i gazy związków chemicznych, pyły, aerozole, czynniki mikrobiologiczne oraz czynniki fizyczne jest możliwe po równoczesnym dokonaniu oceny ich pochodzenia oraz zawartości ilościowej i jakościowej. Z tego powodu w tym opracowaniu postanowiono przeanalizować istniejące zagrożenia dotyczące jakości powietrza, a wynikające z procesu produkcji alkoholu oraz opisać wybrane metody stosowane w celu pomiaru i analizy jakości powietrza zewnętrznego.