W numerze 6/2025

Słowa kluczowe: zapotrzebowanie na ciepło, symulacja energetyczna budynku, budynek wielorodzinny

Streszczenie:
W artykule analizuje się metody obliczania zapotrzebowania na ciepło w budynkach, koncentrując się na porównaniu dwóch podejść: tradycyjnych metod inżynierskich oraz dynamicznych symulacji energetycznych. Zwrócono uwagę na rosnące znaczenie dokładnych analiz energetycznych w kontekście modernizacji budynków i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Przedstawiono studium przypadku pięciokondygnacyjnego budynku wielorodzinnego z przełomu lat 70. i 80. XX w., dla którego przeanalizowano sezonowe zapotrzebowanie na ciepło w trzech wariantach: przed termomodernizacją, po termomodernizacji z wentylacją naturalną oraz po termomodernizacji z wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła. Obliczenia wykonano zarówno inżynierskim programem Audytor OZC, jak i połączonymi programami EnergyPlus i CONTAM (kosymulacja). Wyniki pokazują znaczne różnice między obiema metodami – w szczególności symulacje dynamiczne dają dużo niższe wartości zapotrzebowania na energię, lepiej odzwierciedlając rzeczywiste warunki użytkowania budynków, zwłaszcza w zakresie wentylacji i zysków ciepła. Różnice wynikają z uproszczeń i normatywnych założeń przyjmowanych w metodzie inżynierskiej, które nie oddają dynamicznych zmian klimatu wewnętrznego i zewnętrznego ani zmiennych profili użytkowania.

Słowa kluczowe: jakość powietrza wewnętrznego, zanieczyszczenia mikrobiologiczneszpital, redukcja zanieczyszczeń, kontrola zanieczyszczeń

Streszczenie:
Jakość powietrza wewnętrznego (IAQ, ang. Indoor Air Quality) jest determinowana przez szereg czynników, wśród których – obok parametrów fizykochemicznych – istotną rolę odgrywa komponent biologiczny, czyli obecność zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Choć ich wpływ jest znaczący, obszar ten wciąż bywa stosunkowo rzadko analizowany w ramach oceny IAQ. Bioaerozole, według szacunków odpowiadają za około 10%- 20% zakażeń szpitalnych (HAI, ang. Healthcare-Associated Infections). HAI stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia pacjentów, personelu medycznego oraz osób odwiedzających, prowadząc nie tylko do powikłań zdrowotnych, lecz także do wydłużonego czasu hospitalizacji i wzrostu kosztów leczenia. Z uwagi na charakter środowiska szpitalnego, kontrola jakości powietrza i redukcja jego mikrobiologicznego obciążenia stanowią istotne wyzwanie w kontekście ochrony zdrowia publicznego. W arykule zebrano dane, dotyczące jakości powietrza w placówkach szpitalnych – jego charakterystyki, potencjalnych zagrożeń oraz metod skutecznego ograniczania zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Analizie poddano literaturę anglojęzyczną dostępną w bazach takich jak PubMed, ScienceDirect czy ResearchGate. Z przeprowadzonego przeglądu wynika, że badania nad mikrobiologiczną jakością powietrza najczęściej koncentrują się na typie systemów wentylacyjnych oraz podstawowych parametrach fizycznych powietrza, takich jak temperatura i wilgotność. Znacznie mniej uwagi poświęca się jednak innym czynnikom, które mogą istotnie wpływać na stężenie drobnoustrojów. Ograniczone jest zainteresowanie szczegółową oceną funkcjonowania systemów wentylacyjnych, które stanowią jeden z kluczowych elementów kształtujących jakość powietrza wewnętrznego. Dalsze badania powinny charakteryzować się kompleksowym podejściem, obejmującym analizę wzajemnych zależności pomiędzy czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi oraz ich wpływu na dynamikę obecności drobnoustrojów w powietrzu wewnętrznym. Szczególne znaczenie należy przypisać ocenie roli systemów wentylacyjnych i filtracyjnych – w tym skuteczności stosowanych filtrów – w poprawie jakości powietrza w przestrzeniach o podwyższonym reżimie czystości, takich jak szpitale.

Słowa kluczowe: spersonalizowane środowisko, jakość powietrzakomfort cieplny, zdrowie i produktywność, PECS, człowiek

Streszczenie:
Współczesne budynki stawiają wysokie wymagania w zakresie komfortu użytkowników i efektywności energetycznej, jednak w praktyce zapewnienie satysfakcji wszystkim osobom przebywającym w pomieszczeniach nadal pozostaje wyzwaniem. Ze względu na znaczne różnice w indywidualnym odczuwaniu warunków środowiskowych przez poszczególne osoby, coraz większą uwagę poświęca się Spersonalizowanym Systemom Kontroli Środowiska (PECS, ang. Personal Environmental Control Systems). Systemy te umożliwiają lokalną regulację mikroklimatu w bezpośrednim otoczeniu użytkownika zgodnie z jego preferencjami, co pozwala zwiększyć komfort cieplny, poprawić jakość powietrza oraz zoptymalizować zużycie energii. W artykule omówiono wpływ środowiska wewnętrznego na zdrowie, komfort i produktywność użytkowników budynków. Zwrócono uwagę na ograniczenia tradycyjnych systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji i przedstawiono zalety rozwiązań PECS. Przedstawiono także przykłady komercyjnych wdrożeń PECS oraz wyniki pilotażowych badań prowadzonych na Politechnice Śląskiej. W artykule podkreślono potrzebę dalszych badań nad integracją PECS z inteligentnymi systemami zarządzania budynkiem (BMS) oraz optymalizacją algorytmów sterowania, aby w pełni wykorzystać ich potencjał w kontekście zdrowia publicznego, komfortu użytkowników i efektywności energetycznej budynków.

Słowa kluczowe: mikroklimat pomieszczeń, komfort cieplny, jakość powietrza, sypialnie

Streszczenie:
Jakość powietrza wewnątrz sypialni ma bezpośredni wpływ na jakość snu użytkowników tych pomieszczeń. Zapewnienie komfortu cieplnego oraz niskiego stężenia CO2 w pomieszczeniach, gdzie wymianę powietrza zapewnia wentylacja naturalna może być w niektórych okresach roku niemożliwe. W okresie zimowym dość łatwo jest kształtować temperaturę wewnętrzną za pomocą ogrzewania zaopatrzonego w termostaty, jednak często w tym okresie stężenie CO2 przekracza zalecane 1000 ppm, z powodu niskiej skuteczności działania wentylacji (szczelne okna) i rzadkiego wietrzenia pomieszczeń z powodu złej jakości powietrza zewnętrznego, jak i szybkiego wychładzania pomieszczeń. Z kolei latem dużo łatwiej utrzymać niskie stężenie CO2 w pomieszczeniach, gdyż bardzo często stosowane jest wietrzenie pomieszczeń, jednak wysoka temperatura powietrza zewnętrznego i brak instalacji chłodzenia w budynkach nie pozwala na utrzymanie komfortowej temperatury wewnątrz pomieszczeń. Celem badań było sprawdzenie jak w różnych okresach roku można zapewnić warunki komfortowego snu w sypialniach i jakie były preferencje oraz odczucia cieplne użytkowników tych pomieszczeń zlokalizowanych w budynku z wentylacją naturalną.

Słowa kluczowe: systemy ze zmienną ilością powietrza VAV, nieizotermiczna przyścienna struga promieniowa, liczba Archimedesa

Streszczenie:
W systemach wentylacji i klimatyzacji najczęściej stosuje się nawiewniki sufitowe generujące przyścienne strugi promieniowe. W energooszczędnych systemach ze zmienną ilością powietrza (VAV) strumień objętości powietrza wypływającego z nawiewnika może zmieniać się od minimalnej wartości, około 0,8 m/s, do maksymalnej wartości około 6 m/s. Zmniejszenie strumienia powietrza nawiewanego w trybie chłodzenia może spowodować zrzut zimnego powietrza, a w konsekwencji wywołać odczucie przeciągu w strefie przebywania ludzi. Celem badań było wyznaczenie granicznej wartości liczby Archimedesa, charakteryzującej stosunek sił wyporu do sił bezwładności, powyżej której może wystąpić oderwanie strugi od sufitu. Do analizy wykorzystano wyniki obliczeń CFD obejmujących dziewięć przypadków różniących się strumieniem początkowym i temperaturą powietrza nawiewanego. Obliczenia numeryczne CFD wykazały, że dla małych wartości liczby Archimedesa (6·10– 4 i 7·10– 4) nieizotermiczność strugi nie wpływa na pole prędkości, natomiast przy wyższych wartościach (15·10– 4 i więcej) dochodzi do oderwania strugi od sufitu

Słowa kluczowe: domy jednorodzinne, instalacje wykrywania pożaru, regulacje, systemy zabezpieczające, ochrona życia i zdrowia, systemy wczesnego ostrzegania

Streszczenie:
Artykuł stanowi próbę krytycznej analizy wybranych regulacji w kontekście ich praktycznej przydatności i zgodności z realiami technicznymi branży zabezpieczeń pożarowych. Przeanalizowano zalety oraz wady Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie montażu indywidualnych detektorów tlenku węgla oraz dymu w domach jednorodzinnych. Pokazano też wyniki ankiety rozesłanej do anonimowych użytkowników dotyczącej wprowadzanych zmian prawnych. Ponadto podano szereg norm prawnych oraz przepisów dotyczących tematyki wprowadzanych nowych zmian.