W numerze 11/2020

Słowa kluczowe: sprężarka inwerterowa, modulacja mocy, współczynnik mocy grzewczej
Streszczenie
W artykule rozpatrywano wpływ poziomu modulacji mocy gruntowej pompy ciepła na war-tość współczynnika wydajności. Badania eksperymentalne wykonano w Instytucie Inżynierii Mechanicznej SGGW wykorzystując stanowisko z urządzeniem wyposażonym w inwerte-rowy napęd sprężarki. Układ hydrauliczny i oprogramowanie sterowników pozwala na au-tomatyczne osiąganie stanu ustalonego dla zadawanych wartości temperatury źródła i od-biornika oraz wymuszonego poziomu mocy grzewczej sprężarki. W większości prób temperaturę źródła ustalono na poziomie 6oC, a temperaturę odbiornika na wlocie do skraplacza w zakresie wartości od 23oC do 47oC. Zarówno w serii prób odpowiadających regulacji mocy ilościowej, jak też regulacji ilościowej najwyższy współczynnik wydajności pompa ciepła osiągała przy pracy z mocą odpowiadającą 60-70% mocy maksymalnej dla danej kombinacji temperatury źródła i odbiornika. Przy wysterowaniu mocy poniżej 40% i powyżej 80% współczynnik wydajności pompy ciepła obniża się do 20% w skali względnej.

Keywords: inverter drive of the compressor, power modulation, coefficient of performance
Abstract
The paper analyses the influence of the level of ground power modulation of the heat pump on the value of the COP coefficient. The experimental research was carried out in the Insti-tute of Mechanical Engineering SGGW using a stand with a device equipped with an in-verter drive of the compressor. Hydraulic installation and software of the controllers allows for automatic achievement of the state set for the set source and receiver temperatures and the forced heating capacity of the compressor. In most tests, the source temperature was set at 6oC and the condenser inlet water temperature at 23oC to 47oC. Both in a series of tests corresponding to the quantitative capacity control, as well as in the quantitative capacity control, the highest coefficient of performance was achieved by the heat pump in operation with a capacity corresponding to 60-70% of maximum capacity for a given combination of source and load temperatures. If the capacity of the heat pump is controlled below 40% and above 80%, the COP coefficient of the heat pump is reduced to 20% on a relative scale.

Słowa kluczowe: budownictwo ekologiczne, systemy doborowe, odnawialne źródła energii, informatyka w OZE
Streszczenie
W artykule przedstawiono przegląd dostępnych rozwiązań w zakresie projektowania jak również zarządzania energią pochodzącą z odnawialnych źródeł energii. Narzędzia te obej-mują zarówno źródła wytwarzające ciepło jak również energię elektryczną. Wśród tych pierwszych przeanalizowano możliwości programów takich jak: GETSOLAR, SHW, TRN-SYS, KOLEKTOREK 2.0. Z kolei w zakresie programów OZE z głównym przeznaczeniem dotyczącym energii elektrycznej wykazano: PVWatts, SAM, RETScreen, HOMER, Hy-brid2. Przeanalizowano także rozwiązania opracowane i opublikowane, niezwiązane z ty-powymi produktami informatycznymi, a realizowane w niededykowanych narzędziach in-formatycznych.
Dowiedziono, że ważnym aspektem w wyborze narzędzi jest uwzględnienie aspektów zwią-zanych ze specyfiką polskiego rynku energii. Równie ważna jest prostota obsługi programów oraz gama dostępnych analiz. W tym zakresie programy RETSCreen i HOMER wykazują dużą uniwersalność, z kolei TRNSYS wymaga znacznych umiejętności do prawidłowego użytkowania, co może stanowić znaczną barierę w zakresie dostępności.

Keywords: ecological construction, selection systems, renewable energy sources, IT in RES
Abstract
The paper presents an overview of available solutions for the design and management of energy from renewable energy sources. These tools include both heat generating sources as well as electricity. Among the first, the possibilities of such programs as: GETSOLAR, SHW, TRNSYS, KOLEKTOREK 2.0 were analyzed. In turn, in the field of renewable en-ergy programs with the main purpose of electricity, the following were shown: PVWatts, SAM, RETScreen, HOMER, Hybrid2. The solutions developed and published, not related to typical IT products, but implemented in non-dedicated IT tools, were also analyzed.
It has been proven that an important aspect in the selection of tools is to take into account aspects related to the specificity of the Polish energy market. The ease of use of the pro-grams and the range of available analyzes are no less important. In this regard, the RET-SCreen and HOMER programs show great versatility, while TRNSYS requires considerable skills for proper use, which can be a significant barrier in terms of accessibility.

Słowa kluczowe: PN-EN ISO 13790, PN-EN ISO 52010-1, zyski słoneczne

Streszczenie
W artykule przedstawiono projekt modernizacji jednorodzinnego budynku mieszkalnego zlokalizowanego w Nowym Sączu pod kątem lepszego wykorzystania energii słonecznej. Do wyznaczenia zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania obiektu wykorzystano metodę miesięczną z normy PN-EN ISO 13790. Względem pierwotnego projektu zaproponowano zastosowanie okien i drzwi o lepszej izolacyjności cieplnej. Zmieniono rozmieszczenie okien oraz ich powierzchnię w poszczególnych ścianach zewnętrznych. W dyskusji porównano wyniki badań stanu sprzed i po modyfikacji, analizę tych zmian pod kątem zysków słonecznych oraz bilans miesięczny potrzeb cieplnych. Wprowadzone zmiany spowodowały wzrost zysków słonecznych o 679 kWh rocznie i jednocześnie zmniejszenie potrzeb grzew-czych obiektu z 11 138 kWh do 10 458 kWh.

Keywords: PN-EN ISO 13790, PN-EN ISO 52010-1, solar gains

Abstract
The article presents a project to modernize a single-family residential building located in Nowy Sącz in terms of better use of solar energy. To determine the heat demand for heating the building, the monthly method from PN-EN ISO 13790 was used. With regard to the original design, it was proposed to use windows and doors with better thermal insulation. The arrangement of windows and their surface in individual external walls were changed. In the discussion, the results for the state before and after the modification were compared, the analysis of these changes in terms of solar gains and the monthly balance of thermal needs. The introduced changes resulted in an increase in solar gains by 679 kWh per year and, at the same time, a reduction in the heating needs of the facility from 11,138 kWh to 10,458 kWh.

Słowa kluczowe: węgiel kamienny, sektor energetyczny w Polsce

Streszczenie
Węgiel kamienny jest wciąż podstawowym paliwem kopalnym w polskiej energetyce. Po-stawą charakterystyki węgla jest analiza elementarna oraz techniczna. Węgiel kamienny jest surowcem do produkcji paliwa w postaci rozdrobnionej. Pod wpływem temperatury che-miczna i fizyczna struktura węgla kamiennego ulega głębokim i nieodwracalnym przemianom.

Keywords: coal, the energy sector in Poland

Abstract
Hard coal is still the basic fossil fuel for the energy sector in Poland. The characteristics are based on elementary and technical analysis. Hard coal is a raw material for the production of fuel in a fragmented form. Under the influence of temperature, the chemical and physical structure of hard coal undergo profound and irreversible changes.

Słowa kluczowe: czerpnia powietrza, przenikanie wody, symulacja deszczu, metodyka po-miarów, stanowisko pomiarowe
Streszczenie
W artykule przedstawiono, na podstawie normy, sposób wyznaczania ilości wody zatrzyma-nej i penetrującej czerpnię.
Opisano budowę stanowiska badawczego, na którym wyznacza się efektywność zatrzymy-wania wody przez czerpnię, wraz z podaniem podstawowych wymagań jakie muszą spełniać elementy składowe układu pomiarowego. W kolejnej części artykułu zamieszczono proce-durę wyznaczania efektywności zatrzymywania wody przez żaluzję. Na przykładowych wy-nikach pomiarów zamieszczono wykresy zależności zmiany strumienia wody dostarczanej przez dysze oraz strumienia wody penetrującego przez płytę kalibracyjną od prędkości prze-pływającego powietrza oraz wykres efektywności zatrzymania wody w funkcji prędkości powietrza w rdzeniu żaluzji.

Keywords: external weather louvres, water penetration, rain simulation, measurement met-hodology, test apparatus
Abstract
The article presents a method of determining the amount of water rejected and penetrating through the weather louvre according to the standard.
The article presents the construction of a test apparatus where it is possible to determine the effectiveness of water rejection by the air intake, along with a description of the basic requ-irements that must be met by the components of the measuring system. The next part of the article presents a method of determining the effectiveness of water rejection by the weather louvre. The examples of measurement results in the form of graphs show the changes in the water stream supplied by the nozzles and the water stream penetrating through the calibra-tion plate depending on the air flow velocity, and the graph of the water rejection effective-ness as a function of the air velocity in the core of the weather louvre.