W numerze 9/2022

Słowa kluczowe: typowe lata meteorologiczne, meteorologiczne dane synoptyczne, dane klimatyczne, powtórna analiza wsteczna ERA5, symulacje energetyczne budynków

Streszczenie
SW artykule przedstawiono wyniki prac związanych z wyznaczeniem nowych typowych lat meteorologicznych dla Polski obliczonych na podstawie dostępnych danych meteorologicznych stacji synoptycznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej IMGiW oraz modeli powtórnej analizy wstecznej bazy danych ERA5 systemu Copernicus obejmujących lata 2001-2020. Typowe lata meteorologiczne dotychczas używane w Polsce do analiz energetycznych budynków zostały opracowane w 2004 r. na podstawie danych meteorologicznych IMGiW obejmujących lata 1971-2000. Dane źródłowe wykorzystane wówczas do wyznaczenia typowych lat meteorologicznych dla Polski, zawierały kilka podstawowych 3-godzinnych parametrów meteorologicznych oraz modelowane wartości natężenia promieniowania słonecznego pochodzące z nieopisanego modelu matematycznego. Przebiegi wartości w typowych lat meteorologicznych opracowanych w 2004 r. wielokrotnie poddawane były krytyce, a w szczególności dotyczyło to wartości natężenia premiowania słonecznego. Mając na uwadze powyższe krytyczne analizy oraz uwzględniając obserwowalne zmiany klimatyczne należy uznać, że typowe lata meteorologicznych dla Polski wyznaczone 18 lat temu stały się nieaktualne. Artykuł opisuje źródła danych i metodę wyznaczenia nowych typowych lat meteorologicznych dla Polski – TLM2000, które mają szczególne znaczenie w symulacjach energetycznych budynków stosowanych w metodyce świadectw charakterystyki energetycznej oraz projektowaniu zapotrzebowania na energię budynków niskoenergetycznych wyposażonych w nowoczesne instalacje prosumenckie.

Słowa kluczowe: ziębiarka absorpcyjna, skojarzone wytwarzanie ciepła i energii, trigeneracja, efektywność energetyczna

Streszczenie
Coraz wyższe wymagania w odniesieniu do efektywności energetycznej urządzeń i instalacji, powodują konieczność stosowania rozwiązań mających na celu minimalizowanie zużycia energii oraz ograniczenia zanieczyszczeń środowiska w postaci emisji substancji szkodliwych czy odpadów będących produktem procesu spalania paliw stałych. Odpowiedzią na tak postawione potrzeby są nowoczesne rozwiązania oparte na wysokosprawnych urządzeniach, jak również rozwiązania pozwalające wykorzystywać ciepło odpadowe. A wszystko po to, aby chronić środowisko, a jednocześnie oddziaływać w najbardziej efektywny sposób na proces wytwarzania energii i ciepła. Istotne znaczenie ma również rozwój technologii korzystających z odnawialnych źródeł energii, których zastosowanie ma spowodować zwolnienie tempa zużycia tradycyjnych, kopalnych nośników energii. W artykule przeanalizowano efekty zastosowania chłodziarki absorpcyjnej w danym układzie klimatyzacyjnym. Zaprezentowano ogólną charakterystykę źródeł skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i chłodu (trójgeneracja lub CHCP) ze szczególnym naciskiem na wpływ zmiany źródła chłodu na pracę całego układu. Analiza została przeprowadzona na podstawie opracowań własnych dotyczących zmiany całego układu z chłodziarki absorpcyjnej na chłodziarkę sprężarkową. Przeanalizowano również wpływ tej zamiany na pracę całego układu oraz ponoszone koszty inwestycyjne oraz eksploatacyjne. Przeprowadzono także analizę korzyści związanych z możliwością wytwarzania chłodu przez chłodziarkę absorpcyjną pracującą na potrzeby klimatyzacji budynku szpitalnego.

Słowa kluczowe: ocieplenie od wewnątrz, termomodernizacja obiektów zabytkowych, wymogi dla budynków zabytkowych, charakterystyka energetyczna budynków zabytkowych

Streszczenie
Tematem artykułu jest techniczno-ekonomiczna analiza kompleksowej termomodernizacji budynku zabytkowego wraz z wymianą instalacji centralnego ogrzewania. W artykule opisano stan sektora energetycznego w Polsce, sytuację budynków zabytkowych w kontekście ich termomodernizacji oraz problemy z jakimi muszą się zmierzyć właściciele/użytkownicy budynków zabytkowych przed podjęciem decyzji o wyborze wariantu termomodernizacji. W artykule rozważono problem ocieplenia przegród budynku od wewnątrz, przy czym omówiono różne metody ociepleń. Opisano analizowany budynek, zastosowane w nim technologie wykonywania prac i zaprezentowano wybrane warianty termomodernizacji. Następnie określono koszty inwestycyjne, efekty energetyczne i ekonomiczne oraz obliczono wskaźnik SPBT każdego z wariantów termomodernizacji.

Słowa kluczowe: ogrzewanie; energia użytkowa; obciążenie cieplne, temperatura przestrzeni nieogrzewanych, współczynnik redukcji temperatury

Streszczenie
Tematem artykułu jest analiza wpływu sposobu obliczeń strat ciepła do przestrzeni nieogrzewanych (piwnicy i poddasza) budynku na jego parametry energetyczne, tj. na obciążenie cieplne i zużycie energii użytkowej. Rozpatrzono trzy metody obliczeń przedstawione w normie PN–EN 12831:2006 „Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciążenia cieplnego” przy różnych sposobach ocieplenia rozpatrywanego budynku wielorodzinnego. Wykazano, że zastosowanie do obliczeń potrzeb cieplnych budynku stałej wartości współczynnika redukcji temperatury lub stałej temperatury przestrzeni nieogrzewanej wiąże się z przeszacowaniem strat ciepła przez przegrody budowlane oddzielające przestrzeń ogrzewaną od nieogrzewanej, co sprawia, że model obliczeniowy budynku nie jest dostosowany do rzeczywistych warunków eksploatacji obiektu.

Słowa kluczowe: zanieczyszczenie powietrza, pył zawieszony, jakość powietrza, metody pomiarowe

Streszczenie
Jakość powietrza jest jednym z kluczowych czynników bezpośrednio wywierających wpływ na stan zdrowia każdego człowieka (skala oddziaływania jest uzależniona zarówno od wieku danego człowieka, jego zdrowia, miejsca zamieszkania/pracy, lokalizacji potencjalnych przemysłowych i indywidualnych źródeł zanieczyszczeń, warunków meteorologicznych, czy też uwarunkowań społeczno-gospodarczych). W efekcie zanieczyszczenia powietrza zewnętrznego zostały sklasyfikowane przez WHO jako czynniki odpowiadające za około 12% wszystkich zgonów na świecie (dane z 2019 roku). Z tego powodu należy dążyć do sukcesywnego obniżania ryzyka ekspozycji całej populacji na potencjalne źródła zanieczyszczeń powietrza, i to niezależnie od skali danych stężeń zanieczyszczeń i czasu ich oddziaływania. Równocześnie należy pamiętać, że korzyści zdrowotne będące następstwem oddychania czystym powietrzem mają także wpływ na wzrost gospodarczy i dobrobyt ludności. Skuteczne eliminowanie i ograniczanie czynników szkodliwych obecnych w powietrzu, takich jak: pary i gazy związków chemicznych, pyły, aerozole, czynniki mikrobiologiczne oraz czynniki fizyczne jest możliwe po równoczesnym dokonaniu oceny ich pochodzenia oraz zawartości ilościowej i jakościowej. Przy czym rozróżnia się zanieczyszczenia powietrza zarówno pochodzenia antropogenicznego, jak i naturalnego, jednakże złożoność procesów naturalnych, zmienność warunków atmosferycznych oraz wzrastająca intensyfikacja działalności gospodarczej człowieka, często powodują że jednoznaczne ustalenie pochodzenia zanieczyszczeń staje się wręcz niemożliwe. Z tego powodu postanowiono przeanalizować istniejące wybrane metody stosowane w celu pomiaru i analizy jakości powietrza zewnętrznego, aby zwrócić uwagę na skalę problemu i złożoność metod/urządzeń wykorzystywanych zarówno w monitoringu jakości powietrza, jak i w pomiarach/badaniach komfortu środowiska.