W numerze 10/2024

Słowa kluczowe: dekarbonizacja, efektywność energetyczna
istniejących budynków

Streszczenie
W artykule omówiono podstawowe akty prawne dotyczące procesów
dekarbonizacji istniejących budynków oraz narzędzia
służące do obliczania skutków tych procesów. Podstawą procesu
dekarbonizacji jest opracowanie odpowiednich narzędzi oraz
wdrożenie stosownych krajowych aktów prawnych i programów
wsparcia dla inwestorów indywidualnych oraz komercyjnych.
Bez znaczących inwestycji i efektywnego zarządzania dostępnymi
środkami, realizacja ambitnych celów pozostanie poza
zasięgiem. Odpowiednie regulacje oraz wsparcie finansowe są
także niezbędne do poszukiwania nowych rozwiązań i nowoczesnych
technologii oraz promowania zrównoważonych rozwiązań
energetycznych. Tylko skoordynowane działania w tych obszarach
pozwolą na skuteczne przejście w kierunku neutralności
klimatycznej. Nie bez znaczenia jest również kształcenie odpowiednich
specjalistów, którzy będą w stanie efektywnie wdrażać proponowane rozwiązania. Wysoko wykwalifikowani specjaliści
są kluczowi, ponieważ to właśnie oni będą odpowiedzialni za
wdrożenie nowoczesnych technologii i zarządzanie złożonymi
procesami oraz za stosowania racjonalnych rozwiązań.

Słowa kluczowe: miasta inteligentne, miasta przyszłości, miejskie systemy ciepłownicze, systemy energetyczne, neutralność
węglowa

Streszczenie
Obecnie podejmowane działania, polegające na poprawie efektywności
systemów ciepłowniczych, nie są wystarczające do
osiągnięcia neutralności węglowej i dlatego konieczna jest koordynacja
tych działań. Przykładami kompleksowego podejścia
do rozwoju infrastruktury miejskiej są idee miast przyszłości.
Mnogość nazw oraz koncepcji, jak również zależności pomiędzy
nimi nie stanowią spójnego podejścia do zagadnienia. Istotną
rolę w ideach miast przyszłości odgrywają zagadnienia dotyczące
kapitału ludzkiego, zagadnienia społeczne, technologie
informatyczne oraz aspekty energetyczno-ekologiczne.
Dążenie do neutralności węglowej, lub jej osiągnięcie jest kluczowym
kryterium w koncepcjach miast przyszłości takich jak:
Carbon Neutral City, Low Carbon City, Smart Eco-City i Smart
Zero Carbon City. Konkretnym rozwiązaniem zbliżającym systemy
ciepłownicze do idei miast przyszłości są sieci ciepłownicze
czwartej oraz piątej generacji, tzw. 4G lub 5G.

Słowa kluczowe: CHP, kogeneracja gazowa, systemy ciepłownicze,
neutralność węglowa

Streszczenie
Dążenie do neutralności węglowej jest jednym z założeń Industry
4.0. Przejawia się ono w wielu gałęziach przemysłu i dotyczy
również systemów ciepłowniczych. W Polsce funkcjonuje
wiele takich systemów, które na przestrzeni lat poddawane są
kolejnym modernizacjom mającym na celu zmniejszenie emisji
CO2. W artykule przedstawiono ten proces na przykładzie systemu
ciepłowniczego Białogardu. Pokazano dążenie do neutralności
węglowej jako proces złożony z wielu kroków pośrednich
przebiegający na przestrzeni wielu lat i wymagający wiedzy na
temat wyzwań, które towarzyszą każdemu z nich. Opisano również
dalsze, planowane kroki w kierunku zwiększania efektywności
energetycznej i osiągnięcia neutralności węglowej systemu
ciepłowniczego.

Słowa kluczowe: efektywność energetyczna istniejących budynków,
budynki neutralne węglowo, inteligentne budynki

Streszczenie
Zużycie energii na potrzeby ogrzewania, wentylacji i przygotowania
ciepłej wody w budynkach stanowi około 80% zużycia
energii końcowej. Dlatego istotne są kompleksowe działania
w zakresie źródeł ciepła oraz systemów technicznych w budynkach,
przy czym ich celem będzie w pierwszej kolejności zwiększenie
efektywności energetycznej, a następnie wykorzystanie
neutralnych węglowo źródeł zasilania.
W artykule przedstawiono ogólną koncepcję działań modernizacyjnych,
których celem jest osiągnięcie neutralności węglowej
istniejących budynków. Zwrócono również uwagę na istotne
aspekty, które należy uwzględnić podczas określania poziomu
oszczędności zużycia ciepła uzyskiwanej dzięki działaniom
modernizacyjnym w zakresie systemów ogrzewania, wentylacji
i przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Słowa kluczowe: termomodernizacja, sprawność promienników,
odzysk ciepła ze spalin, wodór, zarządzanie energią, redukcja
emisji dwutlenku węgla

Streszczenie
System ogrzewania hal wielkokubaturowych za pomocą promienników
gazowych jest często stosowany w praktyce. Omówiono
wybrane rozwiązania proekologiczne zmierzające do
redukcji emisji dwutlenku węgla z systemów ogrzewania tych
obiektów. Analizowane działania obejmują: obniżenie zapotrzebowania
budynków na ciepło, instalowanie wysokosprawnych
urządzeń grzewczych, odzyskiwanie ciepła odpadowego ze
spalin, jak również wdrażanie bezemisyjnych nośników energii,
takich jak wodór oraz zastosowanie odpowiedniego systemu automatyki
i zarządzania energią w budynku. Te działania, zgodne
ze strategią redukcji emisji dwutlenku węgla, mogą być wdrażane
zarówno w nowych, jak i istniejących budynkach halowych.

Słowa kluczowe: dynamiczne ceny energii elektrycznej, pompy
ciepła

Streszczenie
Energia elektryczna odgrywa dzisiaj kluczową rolę w funkcjonowaniu
społeczeństw, a w tym nowoczesnych systemów grzewczych
opartych na sprężarkowych pompach ciepła. Taryfy dynamiczne
odzwierciedlają rzeczywiste koszty wytwarzania energii
elektrycznej i mogą wpływać na zachowania użytkowników
systemu, a przez to na zmianę kosztów energii elektrycznej. Sytuacja
jest bardziej złożona, gdy wspomniany system grzewczy
współpracuje z system fotowoltaicznym i systemem magazynowania
energii. Taryfy dynamiczne pozwalają na optymalizację
kosztów energii elektrycznej. W artykule przeanalizowano koszty
eksploatacyjne pracy systemów grzewczych opartych na powietrznej
i gruntowej sprężarkowej pompie ciepła z uwzględnieniem
stałych i dynamicznych cen energii elektrycznej. Dodatkowo
w analizie uwzględniono rok typowy oraz dane z roku 2023.

Słowa kluczowe:neutralność węglowa, emisja CO2, GWP, globalne
ocieplenie, budynki net-zero, systemy HVAC

Streszczenie
W artykule omówiono kwestie związane z koniecznością i możliwościami
ograniczania emisji zanieczyszczeń, w tym CO2, spowodowanej
eksploatacją systemów wentylacji i klimatyzacji budynków.
Odniesiono się do zmian klimatycznych zachodzących
w Polsce, jak i na świecie oraz do stale rosnącej liczby systemów
chłodzenia budynków mieszkalnych oraz biurowych. Na przykładzie
prostej instalacji wentylacyjnej przeanalizowano 9 scenariuszy
sterowania jej pracą i wykonano uproszczone obliczenia
emisji CO2 do atmosfery. W celu zobrazowania realnego wpływu
procesów cieplnego uzdatniania powietrza oraz jego transportu
na zanieczyszczenie atmosfery, w artykule zestawiono wykresy
obrazujące emisję CO2 spowodowaną tymi procesami. Porównano
działanie układu ze stałym i zmiennym strumieniem objętości
powietrza wentylacyjnego. Na podstawie wyników analizy wykazano,
na ile przyjęty scenariusz sterowania pracą urządzeń ma
wpływ na emisję, przy czym najbardziej emisyjnym procesem
okazał się transport powietrza. Wykazano, że systemy ze zmiennym
strumieniem objętości powietrza mogą być źródłem emisji
nawet o 50% mniejszej niż układy ze stałym strumieniem objętości
powietrza. W artykule wykazano także, że nie bez znaczenia
jest sprawność wymienników do odzyskiwania ciepła, która zapewniając
wymierne korzyści ekonomiczne w procesie termicznego
uzdatniania powietrza, może być przyczyną zwiększonej emisji CO2.